Mediahuis Nederland kiest voor techbedrijf Adhese om politieke advertenties uit te serveren.

Dat vergt vanaf 10 oktober een aparte aanpak, omdat dat volgens een nieuwe wet diep transparant moet.

Nederland wordt het eerste land waar de verordening (een ‘Europese wet’) zal worden toegepast.

Strikte EU-eisen aan transparantie

De EU-verordening over transparantie en gerichte politieke reclame stelt strikte eisen aan het gebruik van persoonsgegevens. Targeting mag alleen nog plaatsvinden als individuen expliciet toestemming hebben gegeven voor het gebruik van hun data voor politieke doeleinden. Daarnaast moeten alle politieke advertenties duidelijk herkenbaar zijn als zodanig, met informatie over de afzender en gebruikte targetingtechnieken.

Uitgevers moeten een aparte, extra techniek implementeren om deze speciale reclamesoorten te kunnen uitserveren.

Manager Adtech Remco Steen van Mediahuis tegen Emerce: “Dit wijkt af door de informatieplicht en transparantieverklaring richting de consument. Alles moet zichtbaar zijn, van identiteit van de zender en de reclameprijs tot targetingdata.“ Hoe er exact met de consument wordt gecommuniceerd hierover moet nog worden bepaald.

In elk geval komt er een extra informatie-eenheid over elke reclame heen die informeert over de politieke aard van de uiting. Of er dan naar een algemene, uitgeveroverschrijdende site wordt gelinkt of naar het eigen domein, staat nog niet vast. Daarover lopen nog gesprekken tussen de verschillende uitgevers in Nederland.

Vorige week viel de keuze voor een technologieleverancier. “We doen dit met bureau Adswag met Adhese-technologie. Dat is al een prebid-partner van Mediahuis. Ze zitten al in onze adstack. Het zal werken over het hele netwerk.”

Marktverschuiving: Google, Meta, Microsoft trekken zich terug

De kerntechnologie voor online reclamecampagnes bij Mediahuis komt van Google. Net als Meta en Microsoft willen de Amerikanen echter geen politieke campagnes faciliteren, omdat het te moeilijk is om aan de transparantievoorwaarden te voldoen.

Google stopt per 1 oktober mee, negen dagen voor de Europese verordening ingaat. Mediahuis staat dan gereed om de marktvraag naar reclameruimte over te nemen. Volgens Steen staan er aanzienlijke budgetten opgelijnd. Niet verrassend, want de politieke partijen en aanpalende ‘influencers’ zullen in de weken tot 29 oktober maximaal bereik zoeken als aanvulling op de massamedia.

De volgende verkiezingen in Nederland na de landelijke zijn de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026.

Foto: Michael Fousert, Unsplash

Geen blauwe links meer, maar lange doorwrochte antwoorden op zoekvragen. Dat wordt de nieuwe interface van Google. Behalve in Europa. AI-gegenereerde antwoorden nemen het over van de decennia bekende pagina’s met blauwe, klikbare hyperlinks.

Dat is af te leiden uit een aantal veranderingen aan zoekmachine Google die de afgelopen maanden hebben plaatsgevonden.

Eind voorjaar 2025 introduceerde Google de zoekoptie ‘AI Mode’. Gebruikers van de zoekmachine in 180 landen kregen daarmee een AI-tabblad dat antwoorden genereert op een wijze die we kennen van AI Overviews. Het verschil is dat er geen AI-samenvatting wordt gegeven, maar een volledig met AI gegenereerde pagina met antwoorden en verdiepingen.

Binnenkort is deze AI-optie niet meer optioneel, maar standaard. Dat houdt in, dat de pagina met blauwe linkjes naar de sites van particulieren, wetenschappers, uitgevers, winkels en bedrijven uit beeld raakt. Ze verdwijnen niet, maar het wordt een alternatieve optie. De resultatenpagina verdwijnt en maakt plaats voor een pagina met antwoorden.

Die informatie komt uit de eerste hand van Logan Kilpatrick, een medewerker van Google. Hij is daar verantwoordelijk voor de producten Google AI Studio en de Gemini API. Kortom, geen medewerker van Search maar wel eerste rij bij de AI-implementaties.

Waarom Google Verandert

Deze ontwikkeling is niet echt verrassend, want Google zegt zelf dat het web (het HTML-geheel met blauwe klikbare linkjes) zijn langste tijd wel gehad heeft. Het belang van het open web, zoals ze het omschrijven, neemt snel af. Die stelling was te lezen in het verweer tegen het verplicht moeten afstoten van Chrome. De regering Trump ging daarin mee en stond toe dat de techreus Android en Chrome ongewijzigd kon blijven vermarkten, met enkele verplichte hooguit symbolische gebaren naar de concurrentie.

Deze ontwikkeling van resultaten- naar antwoordenpagina’s komt niet onverwacht. Het is misschien wel wat de consument verwacht. Immers, dat is hoe ChatGPT werkt. Het is hoe Perplexity werkt. Het is hoe Baidu werkt. OpenAIs ChatGPT is onderweg naar een maandelijks gebruikersaantal van een miljard.

In mei 2025 verscheen een onderzoeksrapport dat het aantal impressies bij zoekmachine Google met 49 procent steeg afgelopen jaar, maar de doorklikratio daalde met dertig procent. Oorzaak: de invoering van AI Overviews, antwoorden boven de zoekresultaten.

In Nederland genereert tussen de 25 en 35 procent van de keywords een AI Overview, aldus Stijn Bergmans op grond van data van zijn werkgever, marketingbureau Follo.

Transactionele AI en Europa’s afwachtende rol

Hoe de nieuwe Google-interface de financiën zal beïnvloeden, zal blijken uit de kwartaalcijfers die in de periode daarna volgen. Er is een stroming, gevoed door Googles PR, die stelt dat het aantal click-outs door AI-resultaten afneemt maar dat de kwaliteit van die kliks toeneemt. Kwaliteit houdt in die context in, dat de adverteerders er meer aan verdienen dan nu. Het omgekeerde kan ook waar blijken: minder click-outs uit de zoekmachine leidt tot minder reclame-inkomsten omdát er minder wordt geklikt.

Behalve de interface is ook de werking van de ‘nieuwe Google’ nieuw. Deze AI-interface is transactioneel. Dat wil zeggen dat hij achter de schermen acties kan uitvoeren in opdracht van zijn gebruiker. Een zoekopdracht als ‘Zoek en boek een Indiaas restaurant in Rotterdam met een sterrenrating van 4,5 of meer’ leidt tot een voorstel en daarna, met nog één klik, een ingepland dinertje. Dit wordt populair ook wel ‘agentic AI’ genoemd.

Europa staat bij Googles mondiale uitrolschema’s van AI-diensten consequent achteraan in de rij. Grote markten als Indonesië, Mexico en Brazilië kregen voorrang.

De reden voor de voorzichtigheid richting Europa ligt vermoedelijk in de EU’s AI Act. Die stelt vrij duidelijke, strenge eisen aan hoe AI’s mogen worden ingezet. Deze wet geldt voor technologie van buiten de EU.

Update 09-09-2025 9:24
Een Google-collega van Logan Kilpatrick zegt dat de soep niet zo heet gegeten wordt. Deze productbaas Search stelt dat AI-resultaten niet automatisch standaard worden, maar optioneel blijven. De reactie signaleert dat de productbazen niet hetzelfde idee hebben over hun wederzijdse routekaarten qua productontwikkeling.

wouldn’t read too much into this. we’re focusing on making it easy to access AI Mode for those who want it

— Robby Stein (@rmstein) September 7, 2025

Bij 80% van de aankopen spelen vrouwen een belangrijke rol. Maar verkopen gebeurt nog vrijwel altijd op de aloude, mannelijke manier: scoren en winnen. Tips om het anders aan te pakken.

Waar ChatGPT en Claude het meest in de schijnwerpers staan, dingen Chinese LLM’s mee naar de technische topposities. Alibaba Group publiceert zijn nieuwe topper uit de Qwen-lijn.

Kort voor het weekend publiceerde het onderzoeksteam Qwen-3-Max-Preview. Een model met 1.000 miljard parameters. Dat duidt erop dat het complexer is en meer informatie kan opslaan en leren van de trainingsdata. Het kan ook complexere vraagstukken beantwoorden.

Met dit soort getallen bevindt Qwen zich in de buurt van zijn Amerikaanse tegenhangers.

Aan een reasoning-versie wordt gewerkt. Dat is een editie die zoekopdrachten grondig beredeneert, daar lang over doet en ellenlange, doorwrochte antwoorden geeft.

Het nieuwe model is beschikbaar via de Qwen Chat-website, Alibaba’s Cloud API en OpenRouter.

Naast Qwen zijn er zeker nog drie andere Chinese LLM’s die internationaal hoog scoren: Manus, Kimi en DeepSeek. Van de vier is alleen Manus is niet open source.

Cryptobedrijf BitMine Immersion Technologies bezit ongeveer 1,9 miljoen Ether (ETH), zo’n 1,5 procent van de totale voorraad, waardoor het de grootste zakelijke houder van Ethereum is.

De waarde van deze ETH-bezittingen alleen al wordt geschat op circa 8,1 miljard dollar; in combinatie met 192 Bitcoin en 635 miljoen dollar aan liquide middelen bedraagt het totale bezit ongeveer 8,98 miljard.

Ter vergelijking: de op één na grootste zakelijke ETH-houder, SharpLink Gaming, heeft minder dan de helft in bezit, namelijk 797.700 ETH ter waarde van 3,4 miljard dollar.

Meer bedrijven bouwen ETH-reserves op. Zo kocht Yunfeng Financial Group uit Hongkong recent 10.000 ETH ter waarde van 44 miljoen dollar. Cryptobedrijf The Ether Machine haalde 654 miljoen dollar op, waaronder 150.000 ETH.

Per 1 september 2025 is Richard Bruens gestart als CEO van Dutch Sport Tech Fund, dat de laatste hand legt aan zijn tweede specialistische investeringsfonds.

Bruens volgt Alexander Janssen op en krijgt de leiding over het tweede DSTF2. In een persbericht zegt hij: “Institutionele partijen vragen om transparantie, structuur en duidelijke rapportages. Met die ervaring kan ik bijdragen aan de verdere professionalisering en aantrekkingskracht van DSTF2.”

DSTF2 bouwt voort op het fundament van DSTF1, maar zet nadrukkelijk de stap naar een nog professioneler fonds. Met Bruens’ inbreng krijgt DSTF2 een heldere structuur, met een coöperatieve opzet, duidelijke afspraken over rendement en voorspelbare kwartaalrapportages. Daarnaast wordt de dealflow proactief benaderd, met een analistenteam dat systematisch kansen identificeert. “In DSTF2 willen we nadrukkelijker inzetten op scale-ups: bedrijven met een bewezen product en een stevige marktpositie, maar met volop groeipotentieel”, aldus de nieuwe directeur.

Volgens het Nederlandse fonds stappen family-offices en institutionele partijen ‘massaal’ in sport en sporttech.

Met het eerste fonds werd in zeventien bedrijven geïnvesteerd.

Dutch Sport Tech Fund verwacht de volledige funding tegen eind 2025 af te ronden.

In totaal heeft DSTF een kleine elf miljoen euro geïnvesteerd

De Nederlandse chipreus ASML wordt volgens bronnen van persbureau Reuters de grootste externe aandeelhouder van het Franse AI-bedrijf Mistral.

ASML uit Veldhoven zou 1,3 miljard euro vrijmaken om te investeren in de Franse tegenhanger van OpenAI en Anthropic.

De Fransen zijn al enige tijd bezig met een financieringsronde die het bedrijf waardeert op tien miljard euro. In deze ronde wil de leiding 1,7 miljard euro ophalen.

Met het Nederlandse geld houdt Mistral zijn financiële afhankelijkheid van niet-Europese partijen klein. Drie kwart van het eigendom ís reeds in Europese handen.

ASML zou kunnen profiteren van de data-analyse- en AI-mogelijkheden van Mistral om zijn eigen tools te verbeteren.

Met het nieuwe geld zouden de Fransen ook een actiever M&A-pad willen inslaan.

OpenAI werkt aan een geheel nieuw carrièreplatform – het OpenAI Jobs Platform – dat halverwege 2026 live moet gaan. Het Amerikaanse bedrijf wil LinkedIn beconcurreren als dé hub voor AI-talenten en werkgevers met AI-behoefte. 

In plaats van traditionele CV’s draait dit platform om wat kandidaten daadwerkelijk kunnen. Kandidaten kunnen hun AI-vaardigheden aantonen met officiële certificaten. Die worden uitgegeven via de OpenAI Academy – de online leeromgeving van OpenAI – die ook al miljoenen gebruikers heeft. Doel: 10 miljoen Amerikanen certificeren voor het jaar 2030.  

Het platform biedt speciale trajecten voor het midden- en kleinbedrijf en gemeentelijke organisaties, zodat ook zij kunnen concurreren met grote ondernemingen.

De combinatie van leren én matchen zou kunnen helpen bij het opvullen van het steeds groter wordende tekort aan AI-geschoolde professionals.

Saillant detail: LinkedIn is eigendom van Microsoft, de belangrijkste geldschieter van OpenAI.

Steeds meer Nederlanders zeggen hun televisieabonnement op door het groeiende aanbod van streamingdiensten zoals Netflix, Viaplay en Prime Video. Toch blijkt uit cijfers van Independer en mobiel.nl dat een traditioneel televisieabonnement doorgaans aanzienlijk goedkoper is dan streamen.

Voor één streamingdienst in combinatie met een internetabonnement kan het bedrag tot wel twee keer zo hoog uitvallen als voor een bundel met internet en traditionele televisie. Dit verschil kan oplopen tot honderden euro’s per jaar, terwijl de meeste huishoudens bovendien meerdere streamingdiensten afnemen.

Volgens Independer bedraagt de gemiddelde prijs voor een internetabonnement in Nederland 33 euro per maand. Voor een bundel van internet en televisie is dit gemiddeld 41 euro per maand. De televisie-optie komt daarmee neer op circa 8 euro per maand, terwijl een streamingabonnement zonder reclame kan oplopen tot 20 euro per maand.

Een huishouden dat kiest voor Netflix Compleet in combinatie met een internetabonnement bij KPN betaalt jaarlijks 768 euro, bijna twee keer zoveel als de gemiddelde prijs van een internet- en televisiecombinatie. Omdat veel huishoudens meerdere diensten combineren, lopen de kosten verder op. Viaplay Compleet kost bijvoorbeeld 264 euro per jaar en voor HBO Max en Disney Plus bedragen de jaarlijkse kosten ieder 168 euro.

Uit cijfers van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) blijkt dat jaarlijks ongeveer tweehonderdduizend televisieaansluitingen verdwijnen, terwijl het aantal internetabonnementen blijft toenemen. “Steeds minder Nederlanders kijken op de traditionele manier televisie. Toch blijft live televisie voor veel mensen een vertrouwde en overzichtelijke manier om op de hoogte te blijven van actuele gebeurtenissen,” aldus Sandya Ghogli, telecomexpert bij Independer.

Streamingdiensten variëren in prijs tussen €4,99 en €21,99 per maand. Daarbij kan worden gekozen voor een budgetversie of een uitgebreidere variant. Budgetversies gaan vaak gepaard met reclameblokken, beperktere keuze in aanbod, lagere beeldkwaliteit of een beperking in het aantal apparaten waarop gelijktijdig gestreamd kan worden.

Onderstaande bedragen gelden voor een bundel van televisie en internet met 100 MB:
• Youfone: €36,38
• Odido: €37,92
• Ziggo: €40,14
• Budget Internet: €43,67
• KPN: €45,21

In Almere heerst verdeeldheid binnen de lokale politiek over het al dan niet toestaan van nieuwe grote distributiecentra (met een oppervlakte van meer dan 20.000 m²). Terwijl sommige partijen pleiten voor een afkoelende impuls van dergelijke megapanden, zijn anderen van mening dat de economische baten belangrijker zijn.

Het college van burgemeester en wethouders heeft de gemeenteraad drie beleidsvarianten voorgelegd om de groei van grote distributiecentra te reguleren, meldt Omroep Flevoland. Eén optie houdt in dat zulke panden alleen worden toegestaan voor technologie- en duurzaamheidsbedrijven, of voor mkb-bedrijven die zelf produceren en voldoende werkgelegenheid bieden. Deze hallen mogen bovendien alleen nog worden gebouwd in gebieden als Stichtsekant fase 3 en 4 en De Vaart fase 4.

Een strengere variant bestaat uit een compleet verbod op nieuwe grote distributiecentra, maar dat is volgens wethouder Maaike Veeningen niet realistisch. Ze wijst erop dat de sector goed is voor ruim 12.500 banen, oftewel zo’n 13 procent van de lokale werkgelegenheid.

Tijdens de Politieke Markt gaf Veeningen aan dat ze graag de huidige stop op de verkoop van bedrijventerreinen aan logistieke partijen wil opheffen om ruimte te maken voor bedrijven uit de maakindustrie of groeiende Almeerse ondernemingen. Ze wil een vierde variant verkennen, waarbij verkoop onder voorwaarden weer mogelijk wordt.

Quantumcomputers spreken al meer dan twintig jaar tot de verbeelding. Tot enkele jaren geleden leek het vooral een uiterst interessant wetenschappelijk onderzoeksgebied. In de afgelopen jaren zijn we echter een nieuwe fase ingegaan, omdat het geloof is gegroeid dat het daadwerkelijk mogelijk zal zijn een grootschalige quantumcomputer te bouwen. Op EDAY (2 oktober) hoor je de bijzonderheden van Lieven Vandersypen van QuTech.

Mogelijke toepassingsgebieden variëren van energie en gezondheidszorg tot veiligheid. In deze lezing zal ik de basisconcepten van de quantumcomputer introduceren, aangeven hoever we inmiddels zijn en welke grote uitdagingen we nog moeten overwinnen.

Lieven Vandersypen en zijn collega’s lanceerden eerder dit jaar het besturingssysteem QNodeOSm dat quantumnetwerken verandert van een theoretisch concept in een bruikbare technologie.

“Wij willen quantumnetwerktechnologie voor iedereen toegankelijk maken”, vertelde prof.dr. Stephanie Wehner, hoogleraar quantum computer science aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen, directeur van de Quantum Internet Alliantie, aan het studententijdschrift Delta.

“Wij doen geen quantumcomputing, maar gewoon quantuminternet,” vertelt Wehner vanuit de auto op weg naar huis. “Wij verbinden quantumcomputers en andere quantumapparaten met elkaar over een netwerk. En we hebben nu een besturingssysteem gemaakt waarmee je echt een programma kan draaien op zo’n netwerk.”

Een quantumnetwerk verbindt meerdere quantumapparaten met elkaar en stelt die in staat quantuminformatie uit te wisselen. Informatieuitwisseling vindt in een klassiek computernetwerk plaats via uitwiseling van bits, in een quantumnetwerk gaat dat met quantumbits of qubits. Zo legden QuTech onderzoekers vorig jaar een quantumverbinding tussen Delft en Den Haag.

De ontwikkeling van het quantumnetwerk besturingssysteem QNodeOS maakt deel uit van het Europese onderzoeksinitiatief Quantum Internet Alliance dat erop gericht is om tegen 2030 het eerste quantum internet te ontwikkelen. De QIA omvat meer dan 40 onderzoeksinstellingen.

EDAY vindt 2 oktober plaats in de Kromhouthal in Amsterdam Noord. Het volledige programma vind je hier. De Early Bird Tickets zijn helaas al uitverkocht, een regulier kaartje kost 695 euro.

DPG Media zal politieke advertenties voortaan op een nog transparantere en gecontroleerde manier distribueren via haar kanalen. Daarmee volgt het mediabedrijf niet alleen de vernieuwde Europese regelgeving, maar bouwt het ook extra controlemechanismen in.

Op 10 oktober treden nieuwe EU-regels in werking die bepalen hoe politieke advertenties in de toekomst aan consumenten mogen worden getoond. DPG Media zal deze regels niet alleen toepassen, maar bouwt ook bijkomende controlemechanismen in.

Elke politieke advertentie (audio/video/digitaal/print) zal voorzien zijn van een duidelijk label en extra informatie, onder meer over wie de advertentie betaalt en aan welke verkiezing deze gekoppeld is.

Bovendien kiest DPG Media ervoor om vanaf 10 oktober geen persoonlijke data van consumenten meer te gebruiken om politieke advertenties gericht te verspreiden. In plaats daarvan wordt ingezet op contextual advertising, waarbij advertenties enkel verschijnen op plaatsen die inhoudelijk relevant zijn voor de adverteerder.

Politieke campagnes blijven verkocht worden op alle mediatypes: print, video, audio en digitaal. De verkoop gebeurt uitsluitend rechtstreeks via de salesafdeling van DPG Media en niet via de geautomatiseerde systemen. Zo houdt DPG Media controle over de verkoop en de plaatsing van de advertenties.

De nieuwe aanpak vergt aanzienlijke technische aanpassingen. DPG Media kiest ervoor om digital advertising door de lokale technologieleverancier Opt Out Advertising te laten faciliteren, waarmee men al een succesvolle samenwerking heeft op specifieke onderdelen van het DPG Media netwerk.

The Next Web (TNW), het jaarlijkse techcongres in Amsterdam dat in 2019 werd overgenomen door de Financial Times, stopt ermee, evenals de gelijknamige nieuwssite.

TNW, het bedrijf achter het evenement, is van plan zijn evenementen- en mediabedrijf eind september af te bouwen ‘na een strategische herziening’, zo heeft de FT bevestigd aan Sifted. “Deze beslissing is in juni gecommuniceerd aan de betrokken medewerkers,” aldus de FT.

TNW organiseerde zijn laatste evenement in juni van dit jaar op NDSM, de voormalige scheepswerf aan het IJ in Amsterdam, met meer dan 5.800 geregistreerde deelnemers en ruim 200 sprekers.

Het mediateam van TNW was al afgeslankt sinds het vertrek van meerdere redactieleden eind vorig jaar. Wat overblijft, vermoedelijk vanwege contractuele verplichtingen, is de verhuur van kantoorruimte aan startups.

De TNW-conferentie werd in 2006 opgericht door Boris Veldhuijzen van Zanten en Patrick de Laive. Het  congres groeide van 280 deelnemers bij het eerste evenement, dat plaatsvond in een kerk in Amsterdam, naar 17.500 deelnemers in 2019.

Tijdens COVID verhuisde de conferentie online, maar in 2021 keerde het terug met 4.500 fysieke deelnemers en 20.000 virtuele bezoekers. In 2022, 2023 en 2024 trok het evenement nog 10.000 deelnemers.

De Europese Commissie legt Google een geldboete op van 2,95 miljard euro om machtmisbruik op de digitale reclamemarkt. “De enige weg vooruit lijkt dat ze bedrijfsonderdelen gaan verkopen.”

De techreus, zo beargumenteert Europa in zijn verklaring vanmiddag, gaat aan beide kant van de reclamemarkt over de schreef. Dat is de vraag- en aanbodzijde.

“Google misbruikte zijn macht door zijn eigen online display-advertentietechnologie te bevoordelen ten koste van zijn concurrenten, online adverteerders en uitgevers.”

“Als gevolg van Googles illegale praktijken werden adverteerders geconfronteerd met hogere marketingkosten, die ze waarschijnlijk doorberekenden aan Europese consumenten in de vorm van hogere prijzen voor producten en diensten. Googles tactieken verminderden ook de inkomsten voor uitgevers, wat mogelijk heeft geleid tot een lagere servicekwaliteit en hogere abonnementskosten voor consumenten.”

Omdat het de derde boete voor Google is in dit domein legt Europa een extra zware boete op.

“We hebben Google ook bevolen een einde te maken aan zijn illegale praktijken en een einde te maken aan het inherente belangenconflict in de Adtech-industrie.”

“Google heeft zestig dagen de tijd om de Commissie te informeren over hoe het dit van plan is te doen. Als het er niet in slaagt een haalbaar plan voor te stellen, zal de Commissie niet aarzelen om een passende maatregel op te leggen.”

“Op dit moment lijkt het erop dat Google zijn belangenconflict alleen effectief kan beëindigen met een structurele maatregel, zoals de verkoop van een deel van zijn Adtech-activiteiten.”

Google heeft nog niet gereageerd op de uitspraak.

Eerder deze week slaakte Google een zucht van verlichting dat het zijn browser Chrome niet hoeft af te splitsen om zijn dominantie op de VS-markt onder controle te brengen.

Het wordt wel verplicht wat zoekgegevens delen met concurrenten om de concurrentie op de online zoekmarkt te vergroten. Daartegen wordt hoger beroep aangetekend.

Google-specialist John Battelle becommentarieerde: “Alles wordt bekeken vanuit de vraag of een bepaalde beslissing de macht van de president vergroot. Het handhaven van de status quo geeft hem invloed op machtige actoren. De techindustrie is nu de machtigste macht in de politiek, afgezien van de president.”

VS-president Trump beloofde een week geleden de strijd aan te gaan met elk land dat ‘de fantastische techbedrijven van Amerika’ aanvalt. “Anders zal ik aanzienlijke extra tarieven opleggen aan de export van dat land naar de VS en exportbeperkingen instellen op onze streng beschermde technologie en chips.”

Zwitserse wetenschappers en onderzoekers brengen Apertus uit, een open taalmodel dat een alternatief biedt voor platforms en als ChatGPT, Llama en DeepSeek.

Eerder deze week brachten EPFL, ETH Zürich en het Swiss National Supercomputing Centre Apertus uit en stellen het open voor externe onderzoekers als onderdeel van Swiss AI (Hugging Face).

De open source LLM is getraind op 15 biljoen tokens in meer dan 1.000 talen, waarvan veertig procent van de data niet in het Engels. Het bevat volgens de makers veel talen, waaronder natuurlijk Zwitserduits en Reto-Romaans.

Apertus dient als bouwsteen voor ontwikkelaars en organisaties voor toekomstige toepassingen zoals chatbots, vertaalsystemen of educatieve tools. De crux van het model is dat gebruikers ervan zich nul zorgen hoeven te maken over juridische vraagstukken rondom de data waarop de LLM is getraind.

De techniek voldoet aan de strenge Zwitserse privacywetten en die voor dataprotectie. Daarom zou Apertus ook bijzonder bruikbaar zijn in bijvoorbeeld de financiële industrie.

Foto: Lin Mei, Unsplash

De maker van ontwikkelaartools Atlassian neemt The Browser Company over, de maker van de webbrowsers Arc en Dia. Daarvoor betalen ze 610 miljoen dollar in contanten.

Het idee achter de overname is het best te omschrijven als de functie die Chrome voor Google speelt: een wegwijzer naar alle andere diensten van de eigenaar. Het verschil zit in het feit dat Atlassian zich niet op de hele wereld richt, maar op ontwikkelaars van software, sites en apps.

Webbrowser Dia moet namelijk een soort werkplaats worden voor digitale bouwers waar ze al hun digitale tools en trucs plaatsen en kunnen pakken wanneer nodig. Dat zijn die van Atlassian zelf, zoals Jira, Trello of Loom, maar ook AI-tools van derde partijen.

The Browser Company heeft nog een andere browser, Arc. Dat was zijn eerste product tot de pivot naar het AI-gerichte Dia. Arc echter is onder zijn gebruikers, een tanende groep, nog zeer populair vanwege de geraffineerde features. Door gebrek aan support stappen steeds meer gebruikers over naar de open source-tegenhanger Zen.

Voor Arc wordt binnenkort een plan voor de lange termijn gepresenteerd. Dat houdt mogelijk een verkoop in of wellicht afsplitsing naar een opensource omgeving.

Beleggers lijken ongeroerd door het overnamenieuws. Het aandeel eindige gisteren een half procent hoger.

De CEO en oprichter van Klarna heeft zo zijn twijfels over het nut van tools als die van Atlassian op lange termijn. Sebastian Siemiatkowski slaagde er al in om Salesforce helemaal uit zijn organisatie te knippen en te vervangen door AI-tools. Voor de Jira- en Bitbucket-achtigen verwacht hij eenzelfde lot.

“AI kan enorm veel als we standaardiseren, als we onze data consolideren, als we de complexiteit wegnemen. Sterker nog, het maakt ons mensen ook productiever en ons werk veel leuker. Ten slotte, als je data op orde is, als je ze hebt uitgesplitst uit de eigen datamodellen, workflows et cetera dan kun je alles consolideren.”

Atlassian noteerde over het recent afgesloten boekjaar een omzet van 5,2 miljard dollar en een netto verlies van 257 miljoen.

Hoewel Amazon zijn Prime Day dit jaar heeft uitgebreid naar vier dagen, bleef het aantal nieuwe Prime abonnees achter bij de verwachtingen. Dat stelt Reuters op basis van interne documentatie.

In totaal registreerde Amazon 5,4 miljoen nieuwe Prime-aanmeldingen in de VS gedurende de 21-daagse periode rond het Prime Day-evenement (van 8 tot en met 11 juli). Dat zijn ongeveer 116.000 minder dan in dezelfde periode in 2024, en ongeveer 106.000 minder dan het eigen streefcijfer – een daling van zo’n 2 procent in beide gevallen.

Zelf sprak Amazon over een record aantal aanmeldingen in de 25 dagen rond Prime Day, maar gaf geen specifieke cijfers.

Tijdens het vierdaagse evenement kreeg Amazon er 1,6 miljoen nieuwe Prime-leden, bij wat 6 % boven het interne doel lag (87.000 extra aanmeldingen). Maar in de drie weken voorafgaand aan Prime Day werden slechts 3,9 miljoen nieuwe leden binnengesleept, 185.000 minder dan in dezelfde periode in 2024 en 193.000 onder de doelstelling (ongeveer 5 % lager).

Prime is strategisch zeer belangrijk voor Amazon, stelt analist Colin Sebastian (R.W. Baird). Prime-leden besteden gemiddeld veel meer dan niet0leden: in 2024 lag de jaarlijkse bestedingen in de VS op 1.170 dollar, tegenover 570 dollar voor niet-leden — bijna het dubbele.

Ondanks de tegenvallende groei in de VS, blijft Prime waardevol: in de eerste helft van 2025 leverde het $23,9 milliard aan abonnementsinkomsten op, waarmee het een belangrijke inkomstenmotor voor Amazon blijft.

Na Amazon komt ook Bol met een tweede shoppingfestijn in de aanloop naar Sinterklaas en Kerst. Tot eind 2025 is vrijwel elke dag ergens wel een kortingsfeestje gaande bij webwinkels.

Elk jaar houdt Bol ergens in september een zeven- of tiendaagse. Daarbij regent het zorgvuldig geselecteerde koopjes die per mail, app en site worden geplugd. Dit jaar vindt de Bol 7 daagse plaats van 22 tot en 28 september.

Daarnaast vindt er voor het eerst het zogeheten Select Deal-festival plaats, tussen 20 oktober en 27 oktober.

Select Deals zijn acties voor leden van het Select-abonnement. Daar wordt in de een na laatste week van oktober nu een hele week mee gevuld.

Amazon zal vermoedelijk in diezelfde maand zijn jaarlijkse Prime Day houden, ook een koopjesfestijn. Die ene dag duurt praktisch gezien drie dagen of misschien wel, toen diezelfde actieperiode in juli 2025 viel: vier dagen.

In Duitsland houdt Amazon voor het eerst een shoppingevent rondom tweedehandsjes. Dat loopt nu en duurt tot eind volgende week.

Dit soort actieperiodes draaien net als Black Friday om het wegzetten van hoge volumes producten tegen gereduceerde tarieven. Korting moet veel kopende klanten opleveren. Voor winkels is het belangrijk om producten te selecteren waar ze dan in elk geval netto geen verlies op draaien. Die balans is lastig te vinden en voor veel webwinkels reden om koopjesfestijnen te mijden of slechts met een relatief klein aanbod mee te doen.

Foto: Mustafa Turhan, Unsplash

Werksferen waar veel met generatieve AI wordt gewerkt zijn slecht voor starters op de arbeidsmarkt. De inzet van technologie leidt tot dertien procent minder werkgelegenheid.

Deze situatie geldt alleen voor mensen die net op de arbeidsmarkt zijn, dus ergens tussen de 22 en 25 jaar, zo constateren onderzoekers aan Stanford University. Zij deden onderzoek naar de effecten van GenAI op werkgelegenheid en publiceerden daar vorige week over.

Andere groepen werknemers in situaties met veel of weinig AI zien geen noemenswaardige afwijkingen in werkgelegenheid. Ook in lonen zit geen wezenlijk verschil.

“Hoewel de werkgelegenheid in de hele economie blijft groeien, is de groei van de werkgelegenheid voor jonge werknemers gestagneerd.”

Jonge werknemers in softwareontwikkeling en klantenservice zijn typisch de mensen die wél last hebben van AI op de werkplek. “De daling van de werkgelegenheid concentreert zich in beroepen waar AI eerder menselijke arbeid automatiseert dan aanvult.”

De onderzoekers concluderen dat AI een merkbare impact begint te hebben bij werknemers aan het begin van hun carrière. Het is niet voor het eerst dat technologische vernieuwingen de arbeidsmarkt wezenlijk beïnvloeden. Uiteindelijk ontstaat er een nieuwe balans waarbij de ‘overbodige’ werknemers ruimte innemen op plaatsen waar nieuwe banen ontstaan omdat technologie tot meer vraag leidt op de arbeidsmarkt.

Vorige week publiceerde techbedrijf Fastly de resultaten van een peiling onder softwareontwikkelaars die aansluiten bij het Stanford-onderzoek. In de steekproef komt namelijk naar voren dat ervaren ontwikkelaars met AI-tools 2,5 keer meer softwarecode uitbrengen dan junioren met hetzelfde gereedschap.

Foto: Vitaly Gariev, Unsplash

Agentische AI luidt een nieuw tijdperk in de pediatrische hemato-oncologie in, waarbij het niet alleen draait om precisie, maar ook om rechtvaardigheid. Dr. Ilan, AI-lead bij het Máxima Innovation Center van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie, vertelt er op 2 oktober meer over op EDAY.

Hemato-oncologie is het medische specialisme dat zich bezighoudt met de studie, diagnose, behandeling en preventie van kankers van het bloed, de lymfeklieren en het beenmerg, zoals leukemie, lymfoom en multipel myeloom. Het combineert hematologie (bloedziekten) en oncologie (kanker)

Uri Ilan – die geneeskunde studeerde aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem – ontwikkelt AI-gestuurde tools ter ondersteuning van klinische besluitvorming, waaronder Capricorn, een geavanceerd literatuurzoekplatform gebouwd in samenwerking met Google.

Door complexe patiëntgegevens om te zetten in gestructureerde PubMed-zoekopdrachten, maakt Capricorn sneller toegang tot relevante literatuur mogelijk, waardoor instellingen met beperkte onderzoekscapaciteit beter kunnen meekomen.

EDAY vindt 2 oktober plaats in de Kromhouthal in Amsterdam Noord. Het volledige programma vind je hier. De Early Bird Tickets zijn helaas al uitverkocht, een regulier kaartje kost 695 euro.